Αξίες

Σε ένα κομμάτι, οι νότες μας μπορεί να κρατούν άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Γι’ αυτό λοιπόν, όπως μάθαμε να ξεχωρίζουμε την οξύτητά τους, τώρα, σε αυτό το κεφάλαιο, θα μάθουμε να ξεχωρίζουμε την αξία (ή διάρκειά) τους...

Οι αξίες, λοιπόν, των φθόγγων παριστάνονται στο πεντάγραμμο με διάφορα σύμβολα τα οποία παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

1.Ολόκληρο 2.Μισό 3.Τέταρτο 4.Όγδοο 5.Δέκατο έκτο 6.Τριακοστό δεύτερο 7.Εξηκοστό τέταρτο

Η ταξινόμηση στον παραπάνω πίνακα έχει γίνει με βάση τη διάρκεια των φθόγγων. Έτσι λοιπόν, το ολόκληρο που παρουσιάζεται πρώτο έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια (αξία) ενώ το εξηκοστό τέταρτο έχει τη μικρότερη αξία και παρουσιάζεται τελευταίο στον πίνακα.

ΟΛΟΚΛΗΡΟ
Το ολόκληρο συμβολίζεται με  όπως είδαμε και παραπάνω και συνήθως το μετράμε με τέσσερα χτυπήματα. Έχει, όπως συνηθίζεται να λέγεται, 4 χρόνους.        

ΜΙΣΟ ή ΗΜΙΣΥ
Αν θέλουμε να κρατήσουμε έναν ήχο το μισό χρόνο απ’ ότι έναν ολόκληρο τότε χρησιμοποιούμε το μισό το οποίο το μετράμε με δύο χτυπήματα. Έχει, όπως συνηθίζεται να λέγεται, δύο χρόνους και συμβολίζεται με  ,  όπως είδαμε στον προηγούμενο πίνακα.  
Το ολόκληρο ισούται με δύο μισά.   
 =+        


ΤΕΤΑΡΤΟ
Η αμέσως μικρότερη αξία, όπως βλέπουμε και στον πίνακά μας, είναι το τέταρτο το οποίο το μετράμε με ένα χτύπημα. Έχει ένα χρόνο και συμβολίζεται με όπως έχουμε ήδη δει.

Το μισό ισοδυναμεί με δύο τέταρτα
=+
Τέσσερα τέταρτα ισοδυναμούν με ένα ολόκληρο.            
+++=

ΟΓΔΟΟ
Όταν θέλουμε να κρατήσουμε έναν ήχο για μισό χρόνο ή ένα χτύπημα τότε χρησιμοποιούμε το όγδοο. Το ονομάσαμε όγδοο διότι οχτώ νότες αυτής της αξίας ισοδυναμούν με ένα ολόκληρο.
= + + + + + + +

Το όγδοο το συμβολίζουμε όπως το τέταρτο με τη διαφορά ότι συνοδεύεται από μια ουρίτσα η οποία ονομάζεται άγκιστρο. Το άγκιστρο μπαίνει πάντα από τη δεξιά πλευρά του στελέχους όπως φαίνεται στα παρακάτω σχήματα.

ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ
Η αμέσως μικρότερη αξία από το όγδοο είναι το δέκατο έκτο το οποίο ξεχωρίζει από το όγδοο από τις δύο ουρίτσες (άγκιστρα) που έχει στο στέλεχός του. Το ονομάζουμε δέκατο έκτο διότι 16 τέτοιες αξίες συμπληρώνουν ένα ολόκληρο.
= +++++++++++++++

Τα όγδοα, τα δέκατα έκτα, τα τριακοστά δεύτερα και τα εξηκοστά τέταρτα, για λόγους καλής οπτικής ανάγνωσης, προτιμούμε να τα ενώνουμε μεταξύ τους με γραμμές, όπως φαίνεται στα παρακάτω παραδείγματα. Οι γραμμές αυτές λέγονται μπάρες και ο αριθμός τους εξαρτάται από τις αξίες που ενώνουμε. Έτσι για τα όγδοα θα έχουμε μια μπάρα όπως έχουμε ένα άγκιστρο όταν το όγδοο είναι μόνο του. Για τα δέκατα έκτα θα έχουμε δύο μπάρες όπως έχουμε δύο άγκιστρα όταν το δέκατο έκτο είναι μόνο του. Με τον ίδιο τρόπο θα έχουμε τρεις γραμμές για τα τριακοστά δεύτερα και τέσσερις γραμμές για τα εξηκοστά τέταρτα.  

Τέσσερα όγδοα ενωμένα


Τέσσερα δέκατα έκτα ενωμένα

Έτσι, το παραπάνω παράδειγμα μπορεί να γραφεί πολύ πιο απλά και ευανάγνωστα με τον τρόπο που φαίνεται παρακάτω.  
  = +++                 

Όσον αφορά τώρα τον αριθμό των φθόγγων που θα ενώνουμε με μπάρες, αυτό εξαρτάται από παράγοντες που θα εξεταστούν σε παρακάτω κεφάλαια. Εσείς προς το παρόν μπορείτε να ενώνετε τα όγδοα ανά δύο ή ανά τέσσερα και τα δέκατα έκτα ανά τέσσερα.                                                                           

ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Όταν στο δέκατο έκτο προσθέσουμε ένα τρίτο άγκιστρο, τότε έχουμε ένα σημείο που το λέμε τριακοστό δεύτερο . Το ονομάζουμε τριακοστό δεύτερο διότι 32 τέτοια σημεία συμπληρώνουν ένα ολόκληρο.
=+++

ΕΞΗΚΟΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Όταν στο τριακοστό δεύτερο προσθέσουμε ένα τέταρτο άγκιστρο τότε παίρνουμε ένα καινούργιο σημείο το οποίο ονομάζουμε εξηκοστό τέταρτο .

Το ονομάζουμε εξηκοστό τέταρτο διότι 64 τέτοια σημεία συμπληρώνουν τέσσερις χρόνους, δηλαδή ένα ολόκληρο.
          =

Παρακάτω βλέπουμε ένα πολύ χρήσιμο πίνακα με ισοδυναμίες.

Λαϊκοί Δρόμοι (Μέρος Α')

Οι κλίμακες ματζόρε (μείζονες) και μινόρε (ελάσσονες) είναι γνωστές σε όσους ασχολούνται με κάποιο μουσικό όργανο, ενώ έχουν παρουσιαστεί εκτενώς μέσω του MusicHeaven σε σχετικό μάθημα (είναι απαραίτητο να το έχετε κατανοήσει πριν προχωρήσετε με το παρόν μάθημα)

[adr] Σε αυτό το μάθημα θα μάθουμε για τους Δρόμους. Έτσι ονομάζονται οι διάφορες κλίμακες που συναντάμε σε όλο το φάσμα της ελληνικής μουσικής (λαϊκά, ρεμπέτικα, παραδοσιακά) και είναι ουσιαστικά τα "πατήματα" πάνω στα οποία βασίζονται οι οργανοπαίκτες...

ΧΙΤΖΑΖ

Ο Δρόμος χιτζάζ χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην ελληνική μουσική. Έχει τον οπλισμό της ελάσσονας κλίμακας που βρίσκεται μια τέταρτη καθαρή προς τα πάνω. Έτσι για παράδειγμα ο ρε χιτζάζ έχει τον οπλισμό της Σολ ελάσσονας. Φυσικά δεν ξεχνάμε να οξύνουμε την τρίτη του νότα (Φα#) την αντίστοιχη δηλαδή έβδομη βαθμίδα του ελάσσονα.

Τραγούδια γραμμένα στον δρόμο Χιτζάζ.

- Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι
- Τα λερωμένα τα άπλυτα
- Το πλαστό το πασαπόρτι
- Ξημερώνει και βραδιάζει
- Έλα απόψε στου Θωμά

ΟΥΣΑΚ

Ο Δρόμος ουσάκ έχει τον οπλισμό της μείζονας κλίμακας που βρίσκεται μια τρίτη μεγάλη κάτω. Έτσι για παράδειγμα ο Ρε ουσάκ θα έχει τον οπλισμό της ΣΙb+. Aρα ο Ρε ουσάκ είναι η κλίμακα Σιb+ που ξεκινάει από ρε.

Τραγούδια γραμμένα στον δρόμο ουσάκ

- Ο καπετανάκης
- Το βαπόρι από την Περσία
- Αυτή η νύχτα μένει
- Αλάνα
- Θα σου φύγω

ΣΑΜΠΑΧ
Ο Δρόμος Σαμπάχ διατηρεί τον οπλισμό της ελάσσονας κλίμακας χωρίς προσαγωγέα (κατιούσα μελωδική) με χαρακτηριστική νότα την βαρυμένη τέταρτη βαθμίδα. Συχνό φαινόμενο σε αυτόν τον δρόμο είναι και η βάρυνση και της VIII βαθμίδας.

Τραγούδια γραμμένα στον δρόμο σαμπάχ
- Αιβαλιώτικο
- Κάβουρας
- Βρήκα την πόρτα σου κλειστή
- Τα παιδιά της γειτονιάς σου
- Κάτω στον Πειραιά(εισαγωγή)

ΝΙΑΒΕΝΤ

Ο Δρόμος νιαβέντ είναι ουσιαστικά η ελάσσονα κλίμακα της δυτικής μουσικής που έχει οξυμένη την τέταρτη βαθμίδα.Έτσι για παράδειγμα ο Λα νιαβέντ θα είναι η Λα ελάσσονα κλίμακα που έχει όμως και ρε#.

Τραγούδια γραμμένα στον δρόμο νιαβέντ

- Έμαθα πως είσαι μάγκας